De Hes, Arnhem

Stedenbouwkundig inrichtingsplan voor een gebiedstransitie

Een gedeeltelijk verlaten bedrijventerrein aan de stadsrand van Arnhem en Oosterbeek. Een stedelijk plan wordt opgesteld om het landschap en de stedelijke functies te herstellen

De Hes, Arnhem

Overgangsgebied
Het gebied ligt op een zeer bijzondere locatie met in het noorden de rand van de Veluwe, met in het zuiden uitzicht op de uitgestrekte Polder en rivier de Nederrijn. Omdat het gebied op de rand ligt van een stuwwal is er een natuurlijk gradiënt richting de rivier, wat zorgt voor een spectaculair uitzicht op de uiterwaarden. Het gebied wordt ontwikkeld tot een gemengd werk- en woongebied met als belangrijk uitgangspunt de beleving van zowel het bos- als polderlandschap.


Herstellen van verbindingen, historie en ecologie
In de tijd dat het gebied is ontwikkeld voor de industrie is de verbinding van het gebied met de historische stroom de Slijpbeek en de groene structuur van Mariëndal verdwenen. Langs de Slijpbeek is Arnhem ontstaan en de beek heeft zowel historisch als ecologisch een belangrijke functie.
De beek heeft een bijzondere plek gekregen in het gebied en is heroverwogen. De oevers zijn breder en vlakker, waardoor het goed vertoeven is rond het water. Speciale poelen bieden beschutting en leefgebieden voor het waterleven en staan direct in verbinding met de Natura 2000-gebieden richting Mariëndal. Het bos wordt doorgetrokken en de blokkade die is ontstaan door de doorsnijding van wegen zo goed als mogelijk opgeheven.


Herstelde groenverbinding
Vanuit Mariëndal lopen wandelaars nu moeiteloos door de westelijke velden, over het wandelecoduct naar het hart van het gebied. Zowel het bos in het Noorden als in het Westen heeft een geluiddempend effect. Aan de ene kant de trein, aan de andere kant een drukke weg. Door de nieuwe grote entree vanuit het werkgebied in het zuiden reizen bewoners onbelemmerd naar de nieuwe wijk.


Bosrijk wonen
Groene massa is op hoogteverschil na het belangrijkste ruimtevormend element in het plan. In het noorden wordt het bos van Mariëndal doorgezet in een met bomen en lage struiken doorspekt bosrijk woongebied. De situaties uit een climaxbos worden nagebootst met van nature voorkomende beplanting, open plekken en weinig zichtblokkades op ooghoogte. Het lijkt alsof de houten omgeving de huizen omarmt en opneemt in het landschap. Door een vloeiende overgang langs minder beboste gebieden ontstaat een doorkijk over het bloemrijke grasland van het hart van het gebied. Kleinschalige lintbebouwing biedt voor een kleiner budget een unieke kans op bosrijk wonen. In het zuidwesten waar het landschap opentrekt, vormt de bebouwing meer clusters met herkenbare pleintjes en ontmoetingsplekken.


Het landschap opent zich, portiekwoningen en industriële invloeden
In het zuiden van het gebied verandert de sfeer. De hoogteverschillen worden kleiner, de woningen groter en het landschap ruimer. In het zuidoosten kijken portiekwoningen trots uit over de uiterwaarden en de Slijpbeek. In het Zuidwesten geven de gerenoveerde historische industriepanden een blik in het verleden en de toekomst met werkplekken voor kleine bedrijven en zelfstandigen. De bomenrij in het zuiden van het gebied sluit dit uitzicht af en geeft het gebied een agrarische omheining.


Locatie De Hes, Arnhem
Opdrachtgever Hogeschool Van Hall Larenstein, Velp
Omvang 19ha
Jaar van ontwerp 2018